Tillich, Paul (1886-1918)
Là một thần học gia nổi tiếng của Mỹ ảnh hưởng lớn trong làng thần học gia Cải Chánh Tin Lành của thế kỷ 20. Tillich sinh ở làng Starzedeled gần Guben, tỉnh Prusia (Đức). Từ thuở nhỏ, ông đã ảnh hưởng từ các tư tưởng giáo lí thần học trong phái Cải Chánh Luther. Ông là con của một mục sư phái Lutheran, rất bảo thủ và uy tín; còn mẹ ông thì ngược lại, rất cởi mở và luôn luôn khuyến khích con khám phá. Từ tuổi 14, gia đình ông đã dọn về thủ đô Bá-Linh. Ở đây, ông rất thích cái đồ sộ nguy nga vĩ đại của thành phố. Từ chỗ vừa ảnh hưởng bảo thủ và cởi mở trong gia đình, ông có khuynh hướng vượt hơn ra khỏi ảnh hưởng những truyền thống văn hóa. Do đó, khi vào đại học, ông chọn ban triết học và thần học. Cuối cùng, ông đạt được bằng Doctor of Philosophy (Ph. D) ở Đại Học Breslaw, qua luận án về tư tưởng của triết gia Schelling. Ông được thụ phong mục sư thuộc Giáo Hội Lutheran, năm 1912.
Trong Thế Chiến I, ông phục vụ như là một Tuyên Úy Tin Lành. Từ trong chiến tranh, ông đã kinh nghiệm được sự sống còn và đời sống nhân bản tự nhiên trong văn hóa và hoàn cảnh. Ông dành nhiều thì giờ nghiên cứu học hỏi, dạy về triết học và thần học học. Khoảng thập niên 1920, ông tỏ thái độ chống đối chính quyền Hiller và ông đã bị bãi chức giáo sư ở Đại Học Franfurt 1933. Sau đó không lâu, ông sang Hoa Kỳ, tiếp tục sống và dạy ở các trường lớn như: Đại Chủng Viện Thần học Học Union, NY (Union Theological Semi-nary, NY), Đại Học Columbia, Đại Học Harward và Đại Học Chicago.
Tư tưởng của ông rất nhiều và rất phong phú về thần học và lịch sử, về văn hóa và triết học. Ông viết cả 2 ngôn ngữ Đức và Anh. Những sách nổi tiếng như sau: “Interpretation of History” (1936), “The Protestant Era” (1936), “The Courage To Be” (1952), “The New Being” (1955), “Morality and Beyond” (1963), “On the Boundary” (1966), “Theology of Culture” (1959), “On the Boundary” (1966) và quyển “Christ and Culture” là quyển được dùng làm sách giáo khoa (Text Book) cho những lớp về Đạo Đức Học trong các đại chủng viện ngày nay. Tư tưởng chính của ông có thể nói tóm gọn như sau: Tôn giáo là một quan tâm tột đỉnh của con người. Đức Chúa Trời là một Đại Hữu Thể (Being). Tội lỗi làm “Tách Biệt Xa Lạ” (Estrangment), Đấng Christ đem sự hiệp một với Đức Chúa Trời bởi sự cứu rỗi và tạo nên một con người – một “Hữu Thể Mới” (New Being) (I Cor. 5:17).
