Khải Huyền, Khải Thị, Mạc Khải, Minh Khải
Từ Khải Thị là từ của Thánh Kinh, đặc biệt của Cứu Chúa Giáo hay Thiên Chúa Giáo (Christianity, Tin Lành và Công Giáo nói chung). Tiếng Hy-lạp Apokalypse “unveil” và La-tin Revelatio “an uncove-ring”. Từ Việt Nam “mở ra, bày tỏ, không che đậy” – từ Hán Việt là “mạc khải“: mở ra, không che; hay “khải thị“: mở ra cho thấy; “khải huyền”: mở ra sự huyền diệu”. Từ khác có thể dùng là “minh khải“: mở ra rõ ràng. Đây là một từ thuộc lãnh vực Thánh Kinh Thần học, không thể hiểu và giải nghĩa đơn giản với những gì cụ thể thuộc đời sống sinh hoạt hằng ngày, nhưng là một từ bao hàm những điều cao siêu liên hệ từ Đấng Tối Cao mở ra cho con người thấy. .
Vấn đề đặt ra là ĐCT đã mạc khải điều gì? Ở đâu? và như thế nào? .
Sau Thế Chiến Thứ I, nền thần học và thần đạo nói chung đã đi vào cơn khủng hoảng, vì bản chất các luân lí đạo đức bị đảo lộn, con người mất hết những căn bản đạo lí làm người, và cái nhìn đích thực về ĐCT do chiến tranh… Do đó, nhiều thần học gia ở Đức và Thuỵ Sĩ đặt lại vấn đề niềm tin… đặc trưng thời bấy giờ 2 thần học gia Karl Barth (1886-1968) và Emil Bruner (1889-1966) thuộc “Tân Chính Thống” (neo-orthodoxy” nổi bật đã tranh luận sâu sắc về vấn đề “revelation” (mạc khải) thế nào? (Chỉ bàn chung ở khía cạnh này thôi, nếu muốn biết cái khác biệt xin xem riêng từng tác giả…). Câu trả chỉ tóm trong 3 chiều kích sau:
- Khải Thị Gián Tiếp (Indirect Revelation): .
(a) Trong thiên nhiên (Natural Revelation): Sau đây là những từ được diễn giải do Thần học Gia Karl Barth, Đức, giữa thế kỷ 20th, trong sách của ông. Con người khi sinh ra, dù muốn hay không cũng phải tuỳ thuộc 2 định luật, luật thiên nhiên, và luật nhân sinh bao gồm không khí, hơi thở, nước uống, đồ ăn, quần áo và sự săn sóc của ba mẹ… Rồi, khi lớn lên, một cậu bé phải đi học, xung quanh mình là vạn vật, núi non, cây cối, mây bay, không gian, mặt trời, mặt trăng v.v… Thật sự qua tất cả những cái “facts” (sự kiện) đó, ĐCT đã muốn nói cho con người “một ý thức” rằng mình không có thể sống một mình. Tất cả phải tuỳ thuộc vào… ai đó dù nhỏ hay lớn, và không thể tự nhiên mà có… lắm lúc có nhiều điều không thể hiểu hết, cho dù có suy luận đến đâu. ĐCT đã tạo ra một trật tự như thế trong thiên nhiên và trong nhân bản, nhân sinh, để con người khắc khoải một ĐCT cần thiết phải có…một “khải thị gián tiếp,” và đó cũng là một đề tài cao siêu của suy luận triết học và thần học (A Necessary Being). - Trong Thánh Kinh (Biblical Revelation): Một bằng chứng hùng hồn khác nữa là Khải Thị Thánh Kinh, có nghĩa là đã khải thị về Ngài trong Thánh Kinh, đó là khải thị bằng ngôn từ (Written Word). Qua TK hay nói rõ hơn trong lịch sử Thánh Kinh, ĐCT đã khải thị cho các Tiên Trị, các Thầy Tế, các Vua, Quan, các Nhà Văn… viết lên từng giai đoạn lịch sử có lời Ngài phán, có sự hiện diện của Ngài, và có sự dẫn dắt của Ngài kể từ tiếng gọi chính xác rõ ràng hơn hết, là từ tổ phụ Abram, tổ người Do Thái, rồi đến Môi-se hình thành quốc gia, đến Giô-sua, lập thành quốc gia Ít-ra-ên,.. cho đến Chúa Giê-su ra đời. Trong tiến trình đó là một lịch sử của quốc gia Do Thái, các thần học gia gọi là “lịch sử cứu rỗi.” ĐCT đã khải thị và sự khải thị đó được viết ra rõ ràng không thể chối từ.
2) Khải Thị Trực Tiếp (Direct Revelation). Đây là một sự “Khải Thị Cao Nhất, Rõ Ràng Nhất, Cụ Thể Nhất”, sự “Khải Thị qua Chúa Cứu Thế Giê-su.” ĐCT đã khải thị chính Ngài, qua ĐC Giê-su. Muốn biết Ngài, biết Chúa Giê-su. Muốn hiểu Ngài, hiểu Chúa Giê-su. Tất cả về ĐCT từ bản chất, hữu thể và cốt cách đều từ Chúa Cứu Thế Giê-su. .
Diễn giải sâu rộng và rõ ràng hơn, trong thế giới thần học, trong Thánh Kinh, vẫn chưa đủ. ĐCT đã tự khải thị chính mình mới đủ (self -discloser). Nếu Ngài không khải thị chính Ngài qua Chúa Giê-su thì con người sẽ tuyệt đối cũng không biết về Ngài cách rõ ràng chính xác. Vì tất cả những sinh hoạt của ĐCT qua về sự sáng tạo, sự thương yêu, nhân từ, thánh khiết, công bình, cứu rỗi, và thế giới tương lai Nước Thiên Đàng cũng đều ở trong Chúa Giê-su. Tất cả những mầu nhiệm trên, con người không sao hiểu được, con người không đủ khả năng để biết Ngài, và không đủ tư cách tìm được Ngài. .
Mục đích cao cả là Đức Chúa Trời còn mạc khải mở ra, cho con người biết cái hy vọng, nguồn phước hạnh sau sự chết đời này, để mời gọi nhiều người đến với Ngài, để nhận phước hạnh sau sự chết.
Nhiều tôn giáo đã cho rằng họ đang thờ Ông Trời, hay là biết Ông Trời; thực ra, họ chỉ nói thế, nhưng ngược lại chính Ông Trời không có khải thị cho họ và cũng không nói cho họ một lời nào. Chúng ta không chối, là họ chỉ biết có một Đấng cao cả trong thiên nhiên, Đấng đã tạo một vũ trụ trong trật tự… nhưng đó chỉ là sự khải thị tổng quát mà thôi. Ai ai cũng có điều ấy qua ý thức và qua lương tâm. Nhưng không qua trực tiếp. Chỉ khi nào, họ tiếp nhận Chúa Cứu Thế Giê-su, thì họ mới nhận rõ được sự khải thị trực tiếp từ nơi Ngài. Con không biết hết những gì của Cha, nếu Cha không nói, không tỏ rõ cho con…
Tóm lại, Cứu Chúa Giáo là đạo mà Thiên Chúa mạc khải cho con người, còn các đạo khác thì Thiên Chúa không có mạc khải (không có khải thị), họ chỉ biết Ngài qua lương tâm hoặc qua suy luận những gì họ biết trong thiên nhiên. Điều ấy chỉ là khái niệm về khải thị. Trong Cứu Chúa Gíao (Chris-tianity) tín hữu được khải thị gián tiếp và trực tiếp, được có Chúa trong đời sống, được có hy vọng với tương lai, được nhìn biết tôn thờ một Đấng Sống, Sống Hằng Hữu Phước Hạnh.