Mạt Thế Học, Tận Thế Học
Từ tiếng Hy-lạp esdiatos “eschaton, last” (điều sau rốt) và logos “study” (học), Có nghĩa là học về ngày sau rốt có những sự cố gì xảy ra với 2 quan điểm chính: – Không có xẩy ra cách xoay vòng, nhưng thứ tự từ sự cố này, rồi đến sự cố khác; – Để đi đến một kết thúc toàn diện trong kết hoạch sắp đặt của Chúa.
Thường các nhà giải kinh, bắt đầu bằng các sách tiên tri CƯ chính như là, Ê-xê-chiên, Đa-ni-ên, A-mốt, và Giô-ên, thứ đến Giê-rê-mi, Ha-ba-cúc, Na-hum… Rồi có thể so sánh với các sách tiên tri trong TƯ, như Ma-thi-ơ 24; I Tê-sa-lô-nica 5; II Tes 2; , II Phi-e-rơ 3; và Khải-Huyền.
Tín lí học về những gì sẽ xảy ra trong những ngày sau rốt đã được nhấn mạnh trong Cựu Ước: Hy vọng về Đấng Mét-sia (Dòng Vua Đa-vít), “Ngày của Chúa” (Day of the Lord) hay “Trong những ngày cuối cùng.” (In the Last Days) trong các sách tiên tri,.. là những ngày đoán phạt của Đức Yaweh (Thi 88:10-12; Ê-sai 38:18; Thi 139, và các sách Tiên Tri Ê-xê-chi-ên, Giô-ên, Đa-ni-ên, Ha-ba-cúc, A-mốt. Rồi đến Tân Ước, tín lí này càng nổi bậc hơn trong lời Đức Chúa Jesus trong Ma-thi-ơ 24, Giăng 14, và Các Thư Tín của Phao-lô ở I Tê-sa-lô-nica và I Ti-mô-thê, của Phi-e-rơ, và nhất là của Giăng trong sách Khải Huyền, với những cụm từ: Son of Man, Son of God, Kingdom of God, Kingdom of Heaven, Anti-Christ, Ngàn năm hoà bình. Đó là điều cho những ngày hoàn tất các công việc trên đất, tất phải qua những thời gian khốn khổ, khó khăn và đau đớn nhất trong thế giới loài người. .
Ngày nay, có nhiều nhà giải kinh, diễn giải về “thời đại cuối cùng”. Có những điều căn bản chung được nhiều học giả công nhận như: Trước khi Chúa đến sẽ có Tiền Đại Nạn, Hậu Đại Nạn, (-Tribulation) hay là Tiền, Hậu, Phi Thiên Niên (- Pre; Post, or A- Millenium); 70 tuần lễ,. v.v… Tuy nhiên, khi vào chi tiết thì không học giả nào nắm chắc… Còn lại, đa số muốn tạo sự tò mò, khích động niềm tin vào ngày “Chúa đến” so với những biến cố xẫy ra đương thời… thì thật không chính xác rõ ràng… đôi khi còn đưa tín hữu đến những niềm tin sai lạc, tà giáo, ngã lòng vì đoán sai, “Ngày Chúa Đến.” (Xem thêm mục Second Coming, Milleni-um, Kingdom of God, Teleology). .
Những sách liên hệ với ý trên, những học giả nổi bậc như, C.C. Ryrie, C.I. Scofield với giáo thuyết Thiên Quản (Dispensa-tionalism), thuộc ĐCV Thiên Đạo Dallas Theological Seminary. Những sách trên được nhiều trường khảo cứu và tin dùng. Cũng nhờ thế, đã tạo thêm nhiều nhà giải kinh cho “Ngày Sau Rốt”. Tuy nhiên, không phải tất cả những gì họ viết là đúng.
Cũng trong từ này, có các bình luận liên hệ như là Collective Es//: những gì sẽ xảy ra sẽ đều thứ tự đúng với Thánh Kinh nói trước tuần tự: phục sinh, phán xét, biến thể thế giới (Khải 21). Consistent Es//: để khẳng định niềm tin đối lại với Albert Schweitzer (1875 – 1965) cho rằng Chúa Jesus đã nói sai về sự cố tận thế sẽ đến sớm, chứ không chậm như hôm nay. Cosmic Es//: học tỉ mỉ về những chi tiết xảy ra trong thế giới. Futuristic Es//: tin rằng những sự cố chính chưa xảy ra – và sẽ xảy ra trong tương lai. Inaugurates Es//: cho rằng khởi điểm của tận thế bắt đầu vào ngày Phục Sinh của Chúa, rồi đến sự trở lại của Chúa và sự sống lại toàn diện của loài người trong tương lai, và Individual Es//: nói đến từng cá nhân (Mat. 25:31-46 và Phil. 3:21).
