Chủ Thuyết Hoài Nghi
Từ tiếng Hy-lạp Skeptikos, La-tin Scepticus (Thoughtfull, Inquiring). Từ của lãnh vực triết học nhằm nghi ngờ tất cả những gì đáng tin tưởng, những kiến thức cần kiểm chứng và xét duyệt trong bất cứ chiều kích nào, đạo đức, khoa học, kỹ thuật, văn hóa, triết học, siêu hình hay hữu hình và thần học. Người nổi bật trong phong trào này là René Descard (1596 – 1650). Ông đặt vấn đề “hoài nghi” tất cả. Từ đó, mỗi lãnh vực từ tư tưởng, tin tưởng và kiến thức khoa học đều được xét duyệt. Nhờ đó, thế giới Âu Châu từ thế kỷ thứ 16th mới bắt đầu bước vào thế giới gọi là văn minh. Họ loại bỏ được nhiều hiểu biết nhảm nhí và niềm tin mơ hồ, mâu thuẫn, mù quáng. Câu nói bất hủ của ông và cũng là nền tảng cho sự chứng minh có “Đấng Tối Cao”: “I doubt, therefore I think; I think, therefore I am” (Tôi nghi ngờ, vậy tôi suy nghĩ; tôi suy nghĩ, vậy có tôi”). Cuối cùng, chính vì sự hoài nghi mà họ tìm ra được nhiều chân lý. Đặc biệt trong niềm tin “Nếu họ không tin vào Đấng Sáng Tạo cao cả, thì họ sẽ không tin vào ai cả…” Ngược lại, triết lý Đông Phương tin và thờ các đức như: Đức Khổng, Lão, Phật trong văn hóa của họ. Người Âu Châu không dễ để chấp nhận và đặt niềm tin tôn thờ vào cá nhân như trên, cho dù triết lý đó có hay cỡ nào, nếu không xuất phát từ Đấng Cao Cả (Ultimate Being – Creator). Vậy thì, tôn thờ Đấng Cao Cả là đủ. Ngày nay, vào cuối thế kỷ 20, người Âu Châu và Mỹ Châu họ xem tất cả các tôn giáo ở các châu khác chỉ là các hiện tượng văn hóa… qua tư tưởng và lối sống của người bản xứ.
