Ngã, Bản Ngã
Tiếng Hy-lạp ego (bản ngã) nội thể, tiếng Anh “I”, “myself,” hình ảnh của một người cá biệt. Từ này là từ của triết học nói chung, các triết gia Đức bàn rộng rãi trong tư tưởng họ. Trong triết học đông phương không kém, đặc biệt của nhà Phật thì thâm thúy sâu sắc. Trong Phật Giáo có từ “ngã” (self) toàn quyền khẳng định đời sống của con người. Có câu nói,“Kẻ thù của bạn là chính bạn.” Chính self (bản ngã) mới xuất phát tất cả cái tham muốn (tham, sân, si, hĩ, nộ, ái, ố…) cần phải diệt hết tất cả các điêu trên thì mới đến cõi niết bàn. .
Trong Thánh Kinh từ self là con người “bên trong” “cái tôi” (ego). Vì con người vốn tội lỗi, thích làm tội và sống trong tội lỗi; do đó, “cái tôi” của người đã nhuốm mùi tội lỗi mà không tự mình tháo gỡ, vứt bỏ, hay làm chết được (Rom. 3-6). Chỉ có Thánh Linh với quyền năng siêu nhiên mới có thể làm chết đi cái self đó (bản ngã cũ – tội lỗi) (Gal. 4, 5). Sau đó, được đổi mới, sanh lại (Giăng 3; Eph. 5; Rom. 3). Từ đó, cái “self” của bản ngã cũ không còn và người đó sẽ sống một đời sống mới bước theo Chúa Thánh-Linh.
Thánh Kinh cũng dạy cho biết con người có 3 cái “self” (ego). (1) “Natural Self” (Bản Ngã Tự Nhiên, Natural Ego). Trước khi ông A-dam phạm tội, cái “self” (bản ngã, ego) tự nhiên, vô tư, trong trắng. (2) “Present Self” (Bản Ngã hiện tại, Current ego) cái “self hiện tại” đã bị tội lỗi chiếm ngự, “Cái tôi là cái tồi tàn” (tôi, tội, tối, tồi) và cái present self này không thể tự mình diệt bỏ, không thể tiêu trừ được. Cái self này cũng gọi là “bổn tính cũ” (old self) để phân biệt với bản tính thay đổi mới (new self) khi tiếp nhận Chúa. Và thứ (3)“Super Self” (Siêu Bản Ngả, Super ego), là cái self vượt lên. Cái “super self” này được Chúa Thánh Linh ban sức mạnh tái sinh, chế ngự cái bổn tính cũ (old self), biến đổi thành bổn tính mới (new self) trong đời sống hằng ngày theo Chúa.
Nói cách khác, (1) Bản Ngã Tự Nhiên (natural self, vô tư), (2) Bản Ngã Cũ (old self, đầy tội lỗi), (3) Bản Ngã Mới (new self, tái sanh trong Chúa). Nói tóm lại, cái “Super Self” (super ego) hay “New Self” (new ego) chỉ có khi nào chịu chấp nhận Chúa Jesus làm chủ và được Đức Thánh Linh tái sinh.
