Huss, John (c.1372-1415) (Hus Jan)
Là một truyền đạo Cải Cách Bohemia, sinh ở làng Husinec miền Nam Xứ Bohemia. Ông tốt nghiệp Đại Học Prague, và năm 1398 gia nhập Ban Giáo Sư là giảng viên Đại Học. Ở đây, ông đã tuyên hứa chức vụ linh mục. Nhưng rồi ông trở lại với tinh thần người Cải Cách, nhận chức Quản Đốc Nhà Nguyện Bethlehem Prague, trung tâm của Phong Trào Cải Cách Cresh trong thời sơ lập. Ông được ảnh hưởng tư tưởng tâm linh đậm của John Wycliff, về sau trở thành một thần học gia Cải Cách. Dĩ nhiên, ông trở nên người chống đối với Giáo Hội Công Giáo La-mã bấy giờ. Tư tưởng thần học chỉ có đức tin của ông thách thức với quyền năng cầu nguyện mà giáo dân Công Giáo Đức thực hành ở Bohemia. Ông giảng chống lại với niềm tin bùa xá tội, chống chính sách giáo quyền của Giáo Hoàng trên nước Bohemia. Cuối cùng, sau nhiều lần khuyên ông ngưng không được, ông bị dứt phép hiệp thông khỏi GH Công Giáo năm 1410. Sau đó, ông tiếp tục đi nhiều nơi giảng dạy và bị bắt nhiều lần bởi giáo quyền và chính quyền. Vào tháng Bảy, ngày 6, 1415, ông bị kết tội và bị đốt trên giàn hỏa thiêu ở xứ Prague.
Những tư tưởng thần học của ông được nhận rõ: Tuy rằng chống Công Giáo, nhưng vẫn hòa hợp chấp nhận lò luyện tội, rượu và bánh trở thành thịt và huyết thật trong Lễ Tiệc Thánh. Ông không chấp nhận công đức, thẩm quyến của Giáo Hoàng, sự vô luân của hàng giáo phẩm. Ông tin vào sự cứu chuộc của Chúa, sự tha tội, và sự đoán phạt đời đời. Niềm tin cá nhân tiếp nhận Chúa. Ông nhấn mạnh: Sự rao giảng ăn năn để thay đổi đời sống tâm linh, – Sống đời sống trong sạch, – Chức thầy tế của tín hữu, – Lời giảng dạy của Chúa Jesus với đời sống gương mẫu cho chúng ta, – Khích lệ sự thờ phượng ca hát ngợi khen Chúa trong nhà thờ. Ông là người đã đưa tinh thần hi sinh sống đạo cho dân Cresh trong nhiều năm trong thời Cải Cách và mãi đến sau này.
